بررسی موانع ازدواج

ازدواج بر اساس آیات و روایات، قرارداد مقدسی است میان دو جنس با شرایط ویژه که موجب مشروع شدن روابط جنسی بین زن و مرد می‌شود و ممکن است به تشکیل خانواده منجر شود. به عبارت دیگر‌ "ازدواج قرارداد مشروع است که دو نفر نا همجنس و معمولا بالغ را به هم پیوند می‌دهد و برقراری ارتباط جنسی دائم و موقت میان آنان را مجاز می گرداند" (1)
در سال‌های اخیر افزایش سن ازدواج جوانان گریبانگیر خانواده‌ها شده و ازدواج و تشکیل خانواده را به یک معضل اجتماعی جدی مبدل کرده است. 

عوامل گوناگونی باعث افزایش سن ازدواج شده است که در ادامه به چند موارد اشاره می‌کنیم:

در بسیاری از جوامع، نقش ‌شوهر بدین گونه ترسیم می‌شود که هزینه و مخارج خانواده بر عهده اوست. هزینه مالی خانواده نیز بسیار گسترده و متنوع است؛ هزینه های مسکن، خوراک، پوشاک، درمان، تفریح اعضای خانواده، تحصیل فرزندان و غیره… کاملا مشخص است که برای تامین این نیازها، شوهر باید یک شغل با یک درآمد مکفی داشته باشد تا بتواند این نیازها را برطرف سازد.
نکته به مسئولین: فضا و بستر خوبی را برای جوانان مهیا سازید تا بتوانند به راحتی ازدواج کنند. زمانی که ازدواج صورت نگیرد جامعه رو به تباهی می‌رود. 
بهبود شرایط اقتصادی- اجتماعی در راستای کاهش مسائل و مشکلات فراروی نسل جوان، می‌تواند فرآیند ازدواج و تشکیل خانواده را تا حد زیادی برای آنان تسهیل کند و در عین حال، دوام و پایداری ازدواج‌ها را در میان جوانان ارتقاء دهد. 

در سال 1956 میلادی، میانگین سن ازدواج در آمریکا به پایین ترین حد خود رسید. (برای مردان 22/5 و برای زنان 20/1)و مهم ترین دلیل آن این بود که رشد اقتصادی این کشور پس از جنگ جهانی دوم موجب شد تا مردان به راحتی شغل پیدا کنند. از دهه 1960 میلادی، شن ازدواج رو به افزایش رفت و عامل عمده این بود که دستمزد مردان جوان کاهش یافته بود. (2)
توجه: با توجه به نگاه جوانان به زندگی مشترک و آینده، حتما باید دارای شغل باشند. چون انتظارات آنها  از زندگی مشترک بسیار بالا است و کم کاری برخی از مسئولین هم سبب شده است تا ایجاد شغل نشود و جوانی که توقعات زیادی دارد و کاری هم ندارد، تصمیم می‌گیرد مجرد بماند و دور ازدواج را خط می‌کشد. 
 ناگفته نماند این مشکلات اقتصادی علاوه بر ناتوان ساختن بخش بزرگی از جمعیت جوان برای تشکیل خانواده بتدریج از مطلوبیت ازدواج و تاهل نیز می‌کاهد و نوعی مقاومت منفی در برابر این جریان طبیعی زندگی پدید می‌آورد. 
 

افزایش سطح سواد نیاز به زمان بیشتری دارد که خود موجب تاخیر سن ازدواج می گردد. 
یکی از عواملی که سبب تاخیر در ازدواج شده، تحصیلات بلند مدت است. در گذشته، جوان وقتی وارد سن 20 سالگی می شد تصمیم به ازدواج می‌گرفت اما امروزه جوان 20 ساله تازه تصمیم می‌گیرد که چه رشته ای را بخواند و تا سن بالا هم دنبال تحصیلات هستند و همین امر سبب شده تا سن ازدواج هم بیشتر شود. 
 

بی شک فرهنگ یک جامعه از مهمترین عوامل تعیین کننده سن ازدواج در آن جامعه است. گرچه کشور ما از فرهنگ غنی و کامل اسلامی برخوردار است، ولی به دلایلی چون نفوذ فرهنگ بیگانه و مانند آن، فرهنگ ایرانی اسلامی کم رنگ شده و سفارش های اکید اسلام به تعجیل در ازدواج و کراهت از تاخیر آن، تا حدودی بین جوانان به فراموشی سپرده شده است.. 
نکته: آداب و رسوم های که بین بعضی از مردم وجود دارد و دست و پا گیر است برای ازدواج، می‌توان به مهریه سنگین، شیربهاء، جهیزیه کمرشکن، مراسم عروسی پرهزینه، توقعات زیاد از داماد برای داشتن شغل، مسکن، اتومبیل، همه ی اینها باعث می‌شود تا جوان در سن دلخواه خودش به ازدواج دست پیدا نکند و این رسم های غلط سبب تاخیر در ازدواج می‌شود. 
نکته: داماد نباید انتظار داشته باشد که تمام امکانات را خانم فراهم کند از طریق جهیزیه و دختر خانم هم نباید توقع این را داشته باشد که برای یک شب عروسی، آقا پسر تمام دارائی خودش را خرج کند. در همه مراحل باید اعتدال را رعایت کرد.
 

در اسلام سن خاصى براى ازدواج تصریح نشده است بلکه بهترین زمان براى ازدواج زمانى است که دختر و پسر تمایلات جنسی را درک می کنند و شرایط مهیایی برای زندگی مشترک دارند. هرگاه بلوغ جنسى حاصل شد و امکان مهار آن نبود، بایستى زمینه پاسخگویی شایسته و بایسته آن که ازدواج است مهیا شود.
ائمه معصومین (علیهم السلام) اهتمام ایشان بر تسریع در امر ازدواج جوانان بود. روزی پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) در مسجد فرمودند: دوشیزگان مانند میوه بر درخت هستند زمانى که برسند باید آنان را چید وگرنه حرارت خورشید و وزش بادها تباه شان مى کند، زمانى که دوشیزگان آنچه را که زنان «از غریزه جنسى» درک می کنند حس کنند دوایى جز شوهر کردن ندارند و در غیر این صورت فاسد و آلوده مى شوند زیرا آنها نیز بشر هستند.

پی نوشت 
[1] حسین بستان (نجفى)،اسلام و جامعه شناسی خانواده، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، صفحه 18. 
[2] میشل آندره، اردلان، فرنگیس، مترجم جامعه شناسی خانواده و ازدواج، تهران: دانشگاه تهران، دانشکده علوم اجتماعی و تعاون، صفحه 146
[3] وسائل الشیعة، ج 23، 61/20 باب استحباب تعجیل تزویج البنت عند بلوغها وتحصینها بالزوج ص: 61